Żłobek Miejski w Jaworznie

 

Wspólna zabawa z dziećmi: jak wzmacnia więzi i rozwija umiejętności społeczne?

Wspólna zabawa w gronie rodzinnym odgrywa niezwykle istotną rolę w umacnianiu relacji i kształtowaniu kompetencji społecznych najmłodszych. Kiedy dziecko od wczesnych lat doświadcza radości płynącej ze wspólnego spędzania czasu z rodzicami, zyskuje fundament do budowania zaufania i poczucia przynależności. Maluch widzi wówczas, że dorosły nie tylko sprawuje opiekę, ale również autentycznie interesuje się tym, co sprawia mu radość. Z punktu widzenia pedagogiki żłobkowej i psychologii rozwoju, taki model kontaktu ma ogromne znaczenie – wzmacnia więź emocjonalną, uczy wyrażania emocji i rozwija komunikację opartą na zrozumieniu. Jakie jeszcze korzyści przynosi wspólna zabawa?

Dlaczego wspólna zabawa jest tak cenna?

Zgodnie z danymi Banku Światowego i OECD, dzieci, których rodzice regularnie uczestniczą w zabawach, częściej osiągają sukcesy edukacyjne i lepiej odnajdują się w kontaktach z innymi. Wieloletnie obserwacje wykazują, że atmosfera domowa sprzyjająca zabawie przekłada się na zdolność maluchów do radzenia sobie z wyzwaniami społecznymi. Co istotne, chwile te mają ogromne znaczenie także dla dorosłych – pozwalają im lepiej poznać dziecko, jego zainteresowania i potrzeby. Dzięki temu mogą skuteczniej wspierać je w rozwijaniu uzdolnień i odkrywaniu pasji.

Zabawa może mieć też wymiar edukacyjny – wystarczy wzbogacić ją o elementy plastyczne, eksperymenty czy ćwiczenia ruchowe, które można z łatwością przeprowadzić w domu. Kluczem jest jednak obecność i zaangażowanie rodzica. Nawet najlepsze zabawki edukacyjne nie zastąpią uważnego kontaktu i wspólnego śmiechu. Dziecko, które czuje, że dorosły naprawdę chce z nim być i poznawać świat, zyskuje nie tylko radość, ale i stabilne wsparcie emocjonalne, które ułatwia adaptację w grupie żłobkowej czy przedszkolnej.

Codzienne aktywności z dzieckiem – zabawa podczas wspólnych obowiązków

Wspólne spędzanie czasu z dzieckiem to nie tylko tradycyjna zabawa. Nawet codzienne obowiązki domowe mogą stać się okazją do zacieśniania więzi i nauki nowych umiejętności. Wystarczy zaangażować malucha w proste czynności, jak porządkowanie zabawek, segregowanie przedmiotów czy pomaganie w pracach domowych. Dzięki temu dziecko uczy się współodpowiedzialności i doświadcza radości z wykonywania zadań razem z dorosłym.

Używanie przy tym bezpiecznych, dostosowanych do wieku produktów lub narzędzi – jeśli są wymagane – może wprowadzić dodatkowy element edukacyjny. Na przykład, podczas wspólnego przygotowywania posiłku warto wytłumaczyć dziecku, dlaczego myjemy warzywa przed jedzeniem lub do czego służy dany przyrząd kuchenny. Tego rodzaju aktywności wzmacniają w dziecku poczucie sprawczości i dają mu sygnał, że nawet codzienne zadania mogą być źródłem satysfakcji, jeśli towarzyszy im dobra atmosfera i wspólne działanie.

Możecie także włączyć do zabawy klocki InPost, z których zbudujecie Paczkomat, ciężarówkę kurierską czy sortownię. Naturalna ciekawość dzieci sprawia, że chętnie pytają „jak to działa?”, a dzięki układaniu klocków mogą łatwo zrozumieć, jak paczka z ulubioną zabawką trafia do domu lub punktu odbioru. Taka forma aktywności łączy w sobie element zabawy i edukacji. Przykładowe zestawy dostępne są na stronie: https://outofthebox.pl/kategoria/klocki/

Pomysły na twórcze zabawy w domu

Jednym z najbardziej atrakcyjnych aspektów wspólnego czasu z dzieckiem jest różnorodność dostępnych form aktywności.

● Wielu rodziców sięga po zajęcia plastyczne – wspólne rysowanie, malowanie czy wyklejanie nie tylko rozwijają zdolności manualne, ale także pomagają dziecku wyrażać emocje.

● Aktywności muzyczne, takie jak śpiewanie piosenek, gra na prostych instrumentach czy organizowanie domowych koncertów, wspierają rozwój słuchu i rytmu, a przy okazji są źródłem mnóstwa radości.

● Dużą popularnością cieszą się także zabawy ruchowe – spacery, wspólne tańce, domowe tory przeszkód czy ćwiczenia gimnastyczne pomagają dziecku spożytkować energię i uczą zdrowych nawyków.

● Zainteresowanie dzieci można również skierować na eksperymenty naukowe – tworzenie tęczy z barwników spożywczych, hodowanie kryształków czy obserwowanie wody w różnych stanach skupienia pobudza ciekawość i zachęca do zadawania pytań.

● Świetnym pomysłem są również domowe teatrzyki, w których dziecko odgrywa role, rozwijając empatię i umiejętność rozumienia innych. Tworzenie gier planszowych, w których dziecko ustala zasady i projektuje planszę, to z kolei doskonałe ćwiczenie logiczne i twórcze.

Zabawy tego typu mogą w naturalny sposób wprowadzać elementy nauki – liter, cyfr, nazw przedmiotów – bez presji i stresu, za to z dużą dawką zabawy i swobody.

Rodzic jako towarzysz, nie tylko organizator

Rola rodzica nie kończy się na planowaniu – najważniejsze, by aktywnie uczestniczyć w zabawie i traktować ją jako wspólną przyjemność. To dorosły wyznacza ton relacji, pokazuje, że wspólny czas ma wartość i uczy szacunku dla wysiłku drugiej osoby.

Wśród form wspólnej aktywności mogą znaleźć się różnorodne działania – od budowania konstrukcji, przez tworzenie rzeźb z plasteliny, aż po wymyślanie własnych bajek i historyjek. Niezależnie od tego, jaka aktywność zostanie wybrana, najważniejszy jest klimat, w jakim się ona odbywa – pełen akceptacji, uwagi i wzajemnego słuchania.

Dzięki takim sytuacjom dziecko uczy się współdziałania, logicznego myślenia oraz wyrażania emocji. Puzzle, układanki, gry konstrukcyjne – wszystkie te elementy mogą być pretekstem do rozmów o liczbach, kolorach czy związkach przyczynowo-skutkowych. A gdy coś nie wychodzi, to właśnie wspierający rodzic pomaga dziecku zrozumieć, że każda porażka to krok do przodu i warto próbować jeszcze raz.

Zabawa jako fundament kompetencji społecznych

Dane z Głównego Urzędu Statystycznego i Eurostatu pokazują wyraźnie, że dzieci, które uczestniczą w zabawach z rodzicami, rzadziej mają trudności w relacjach z innymi dziećmi i łatwiej przystosowują się do życia w grupie. Zabawa to pierwsze pole treningu społecznych umiejętności – dzielenia się, empatii, współpracy i wyrażania emocji.

Obserwując dorosłych, dziecko uczy się radzenia sobie w sytuacjach porażki i sukcesu. Wspólne tworzenie, granie w gry czy nawet wymyślanie zabawnych historii to okazja do ćwiczenia rozmowy, słuchania i reagowania na potrzeby innych. To również moment, w którym maluch poznaje zasady – nie poprzez zakazy, ale przez wspólne przeżywanie.

Dzieci wychowywane w duchu otwartości i dialogu, przenoszą te postawy do środowiska żłobkowego oraz przedszkolnego. Łatwiej im nawiązać kontakt, wyrażać zdanie, działać w zespole. Brak takiej relacji w domu może natomiast skutkować trudnościami adaptacyjnymi, agresją lub wycofaniem. Dlatego psycholodzy apelują: nawet krótka, ale regularna zabawa z dzieckiem może mieć ogromny wpływ na jego przyszłość.

Podsumowanie

Rodzinne zabawy, bez względu na to, czy są ruchowe, artystyczne, edukacyjne czy codzienne, odgrywają fundamentalną rolę w rozwoju dziecka. Pozwalają mu bezpiecznie poznawać świat i rozwijać się w atmosferze zrozumienia.

Kiedy maluch dzieli się z rodzicem wrażeniami z dnia, wspólna zabawa staje się pomostem – okazją do rozmowy, do podzielenia się emocjami, do wzmacniania więzi. Wystarczy otwartość i zaangażowanie – nie potrzeba drogich zabawek czy perfekcyjnie zorganizowanych aktywności. W czasach dominacji ekranów i pośpiechu wspólna zabawa może być przestrzenią spokoju, śmiechu i budowania trwałych relacji – bazą, na której dziecko oprze swoje przyszłe relacje społeczne i poczucie własnej wartości.

Źródła:

• https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/

• https://ec.europa.eu/eurostat/web/education-and-training

• https://www.worldbank.org/en/topic/education

• https://outofthebox.pl

• https://www.oecd.org/education/education-at-a-glance/

Artykuł powstał we współpracy z partnerem serwisu.
Autor tekstu: Małgorzata Poręba